Kendi kendine olumsuz konuşarak kendini sınırlandırırsın ve stres seviyeni yükseltirsin. Etkili yöntemlerle bu alışkanlığı değiştirebilirsin.
Kendi kendine konuşmak delilik veya hastalık diyorsan yanılıyorsun. Bunu doğru kullandığın zaman stresi azaltma konusunda çok güçlü bir silaha sahip olmuş olursun. Bir şekilde kendi kendine olumlu konuşma alışkanlığı edinip zor zamanlarda buna başvurmayı denemelisin.
Özet: Kendi kendine konuşmak ve stres
Daha önce bunu fark etmemiş olabilirsin. Ancak kendi kendine konuşmak ve stres arasında çok önemli bir bağ vardır. Kendine karşı ne kadar olumsuz olursan stresin bir o kadar yüksek olur. Bu durumda stresi azaltmak için tam tersini yapmaya çalışmalısın.
“Kendi kendine konuşmak iyi mi? Kendi kendine konuşmak zararlı mı?” gibi sorulara cevaplar arıyorsan aşağıdaki maddelere göz atabilirsin. Bu maddelerin her birisi özettir. Daha fazlasını öğrenmek istiyorsan yazıyı okumaya devam etmeni öneririm:
- Konuşmayı tanımlamaya çalışmalısın.
- Günlük tutmalısın.
- Düşünceyi durdurmalısın.
- Bileklik kullanmalısın.
- Kelimeleri dikkatli seçmelisin.
- Olumsuzu değiştirmelisin.
- Sınırlandırıcı ifadelerden kurtulmalısın.
1. Konuşmayı tanımlamaya çalışmalısın
Kendi kendine konuşurken genellikle olumsuz cümleler kuruyorsan yaşamın olması gerekenden daha stresli bir durumda demektir. Hatta şu kadarını söyleyebilirim, gereksiz yere endişe ve stres yaratıyor olabilirsin. Bu problemi aşabilmek için resme ters taraftan bakman gerekir.
Olumlu olan insanları olumsuz gibi görebilirsin. Karşılaştığın zorluklarla başa çıkmak için kendini daha az donanımlı hissedebilirsin. Hayatta yaşadığın şeylere karşı hep olumsuz olup olumlu yanları es geçiyor olabilirsin.
Tüm bunları yapıyorsan hayatını büyük bir stres bulutunun altında yaşıyorsun demektir. Boş zamanını hızlıca tüketen stres karşısında çaresiz kalabilirsin. İç sesini sürekli olumsuz yönlendirerek hem kendine haksızlık yaparsın hem de başarısızlığa kapı aralamış olursun.
Olumsuz veya olumlu kendinle konuşma yaklaşımı genelde çocuklukta başlar. Kendi kendine konuşma alışkanlığı yıllar içerisinde düşüncelerini renklendirir ve yaşamındaki stres deneyimini etkileyerek hayatına hakim olmaya başlayabilen bir alışkanlıktır.
Bu alışkanlığı değiştirme şansın vardır. Kendi kendine konuştuğun zaman kendini deli olarak görmemelisin. Olumlu olmalısın, üretkenliğini ve benlik saygını artırarak yoluna devam etmelisin. Bunu başarmak istiyorsan birazdan sözünü edeceğim yöntemlerden faydalanmayı düşünebilirsin.
2. Günlük tutmalısın
Kendi kendine konuşmanın en etkili yollarından biri günlük tutmaktır. Yanında taşıyacağın bir not defterine her düşündüğün olumsuz yorumları yazmalısın. Günün sonunda bu olumsuz yorumları toptan gözden geçirmelisin. Böylece tam olarak fikirlerinin ne olduğunu görebilirsin.
İkincisi belirli bir konu hakkında fikirlerini yazmaya başlamalısın. Bu fikirleri daha sonradan analiz ederek kendi iç sesinle barışık yaşamayı öğrenebilirsin. Bu yöntem son derece etkilidir ama öncelikle günlük tutma konusunda kendini geliştirmen gerektiğini bilmelisin.
3. Düşünceyi durdurmalısın
Bu yöntem biraz basit gibi gözükse bile zorlayıcıdır. Aklından olumsuz bir şeyler geçtiği zaman düşüncelerinin tam ortasında kendine “dur” demelisin. Bunu yaparak düşüncelerinin ilerlemesini engellersin. Rüzgarın fırtına dönüşmesine engel olarak kendini olumsuzluktan korumuş olursun.
Düşüncelerini durdurman gerektiğinde “dur” sözcüğünü yüksek sesle söylemelisin. Bunu yaptığın zaman olumsuz düşünceleri ne zaman ve kaç defa durdurduğunu daha net hatırlarsın. Böylece onların farkında olursun ve onlara karşı neler yapabileceğini daha iyi bilirsin.
4. Bileklik kullanmalısın
Bu yöntem seni biraz şaşırtacaktır. Ama emin ol işe yarar bir yöntemdir. Koluna tam oturan bir lastik bileklik kullanmalısın. Her ne zaman olumsuz bir şey düşünürsen bilekliği biraz çekip aniden bırakmalısın. Bu kısa süreli uyarılmayı kullanarak düşüncelerini daha iyi anlayabilirsin.
En önemlisi bu yöntemi kullandığında ne yaptığının farkında olursun. Canın biraz acıyacağı için bir daha bunu yapmamak istersin. Bu şekilde olumsuz düşüncelerin gelişini engelleyebilirsin. Olumsuz düşüncelerine gerçekten engel olamıyorsan bu yöntemden yardım alabilirsin.
5. Kelimeleri dikkatli seçmelisin
Kelimeleri hafife almamalısın. Her birinin vurgu durumu farklıdır. Örneğin bir hastaneye gittiğin zaman hemşirelerin veya doktorların “acı” veya “ağrı” gibi kelimeleri kullanmayı tercih etmediklerini görürsün. Genelde bunlar için “rahatsızlık” kelimesini kullanırlar.
Peki hastanedeki görevli insanlar neden böyle konuşurlar? Çünkü gelen hasta için en yatıştırıcı kelimeyi kullanmak isterler. Acı ve ağrı gibi kelimeler çok güçlüdürler. İster istemez insanda bir irkilme veya hafif bir korku uyandırırlar.
Benzer yaklaşımı günlük hayatında kullanabilirsin. Kendi kendine konuşurken güçlü olan olumsuz kelimeleri daha güçsüz olanlarla değiştirmeyi düşünebilirsin. Mesela “öfkelenmek” kelimesi yerine “sinirlenmek” kelimesini kullanabilirsin.
6. Olumsuzu değiştirmelisin
Bir şekilde kendini bir şey hakkında olumsuz düşünürken bulursan hemen onu nötr veya olumlu olan bir şeyle değiştirmeye çalışmalısın. Zihnine gelen hemen hemen her şeyin bir varsayım olduğunu unutmamalısın. Burada doğru bir değişim yaparak kendini rahatlatmayı başarabilirsin.
Örneğin son dakikada iptal olan bir şey için çok olumsuz şeyler düşünebilirsin. İşe iyi tarafından bakarsan takviminde bir boşluk oluşmuştur. Olumsuz düşünce ortaya çıktığında kendini hemen olumluya veya nötre doğru yönlendirmen bu nedenle çok önemlidir.
7. Sınırlandırıcı ifadelerden kurtulmalısın
Sınırlandırıcı ifadeler nelerdir? Örneğin, “Bunu yapamıyorum!” bir sınırlandırıcı ifadedir. “Ne kadar zor hatta imkansız!” bu bir başka sınırlandırıcı ifade örneğidir. Bunların her birisinin ortak noktası ise sonunda ünlem olması değil elbette stresi yükseltmesidir.
Stres seviyeni artıran bu ifadeler kısa süre içerisinde çözüm arama konusundaki becerilerini kısıtlar. Burada yapman gereken sınırlandırıcı ifadeleri hemen bir soruya dönüştürmektir. Örneğin, “Bunu nasıl yapabilirim?” tarzında bir soruyla yoluna devam edebilirsin.
Umarım bu yazı kendi kendine konuşarak stresi azaltma hakkında bilgi sahibi olma konusunda sana yardımcı olmuştur. Eklemek istediğin bir şeyler varsa hemen yorum yapabilir veya önerilerimi beğendiysen yazımı arkadaşlarınla paylaşabilirsin.
