Yeni bir dilde kelimeler öğrenmek, özellikle bu dil İngilizce kadar karmaşık olduğunda çok kolay bir şey değildir. Fakat belirli kelime ezberleme tekniklerini kullanarak bunun üstesinden gelmek mümkündür. Yeni kelimeler ezberlemek, yeni bir dil öğrenmenin büyük parçasıdır.
Bugün, yeni kelimeleri öğrenmenin daha kolay ve daha eğlenceli hale gelmesi için takip edebileceğin bazı önemli ipuçları vardır. İngilizce kelime ezberleme teknikleri dendiğinde aklına gelmesi gereken bu ipuçlarını çok vakit kaybetmeden hemen kullanmaya başlamalısın.
Okumak
Okumak önemli bir etkinliktir. Çünkü okuma zengin ve geniş bir kelime dağarcığına maruz kalmanın en iyi yoludur. Ne istersen onu okuyabilirsin ama ezberlemek istediğin kelimenin yer aldığı metinleri okuyarak işini kolaylaştırmayı başarabilirsin.
İnternet ortamında yer alan sayısız sözlük sana ilgilendiğin kelimelerle ilgili cümleler bulma konusunda yardımcı olacaktır. Dilersen bunun için geliştirilmiş özel sözlük uygulamalarını dahi kullanabilirsin. Böylece ezberlemek istediğin kelimeyi bol bol okuyarak ezberleyebilirsin.
Bağlamı anlamak
Yeni kelimeler öğrenmek bir kelimeyi “tam anlamıyla öğrenmek” için yeterli değildir. Bir kelimenin ne anlama geldiğini öğrenmiş olabilirsin. Fakat asıl öğrenmen gereken onu nasıl ve ne zaman kullanacak olmandır. Bunu başarırsan bir kelimeyi gerçekten öğrenmiş olursun.
Okumanın kelime ezberleme konusunda önemli olmasının sebebi budur. Çünkü her kelimeye bağlam verirsin. Böylece o kelimenin anlamını ve kullanımını öğrenmiş olursun. Bağlam bir kelimenin biçimsel olararak ne zaman kullanıldığını anlamana yardımcı olacaktır.
Örneğin, Magoosh’ta verilen örnek oldukça iyidir. “This soup is horrible, it tastes so bitter!” cümlesinin Türkçesi “Bu çorba korkunç, tadı çok acı!” şeklindedir. “Bitter” kelimesi “acı” manasına gelir. Cümleyi okuduğunda bu kelimenin anlamını bilmesen bile çorbanın iyi olmadığını anlarsın.
İlgili kelimeleri bulmak
İngilizcede bir şeyi anlatmak için birden fazla kelime kullanman mümkündür. Bunlara ilgili veya alakalı kelimeler adı verilmektedir. Örneğin, “care” kelimesi “ilgilenmek” anlamına gelir. Bu kelimeyle alakalı olan diğer kelimeleri bulduğun zaman onun zihnine kazımış olursun.
Careful, carefree, careless… Bunların hepsi “care” kelimesiyle ilgili diğer kelimelerdir. Tek bir kelimeyle başlarsın ama bir anda daha fazla kelime öğrenmiş olursun. İşin en önemli yanı ise diğer kelimeleri anlamak için kök sözcüğe ihtiyacının olmasıdır. Bu nedenle ilk onu ezberlersin.
Cümle kurmak
Cümle kurmak öğrendiğin her şeyi eyleme geçirme konusunda sana yardımcı olur. Yeni bir kelime öğrendin ve onu ezberlemek mi istiyorsun? O halde onu kullanmalısın. İngilizce bir kelimeyi ezberlemenin en iyi yolu hiç kuşkusuz onu olabildiğince kullanmaktır.
Cümle kurarken merkeze ezberlemek istediğin kelimeyi koymalısın. Örneğin, ezberlemek istediğin kelime “study” olsun. Bu durumda onu çeşitli cümleler kurarak ezberlemeye çalışmalısın. Aşağıdaki cümleler sana bu konuda yardımcı olacaktır.
- I have to study as much as possible today. (Bugün olabildiğince ders çalışmak zorundayım.)
- I know he wasn’t studying his lessons. (Onun derslerine çalışmadığını biliyorum.)
- Can you come to study tomorrow night? (Yarın akşam ders çalışmaya gelir misin?)
Sesi kaydetmek
Kendi sesini kullanarak ezberlemek istediğin kelimeyi kayıt altına alabilirsin. Böylece beynine bir uyarı göndermiş olursun. Bu uyarı bir sonraki seferde kelimeyi gördüğünde sesini hatırlamanı sağlayacak bir uyarıdır. Bunu kelime ezberlemek için dilediğin gibi kullanabilirsin.
Genellikle yeni kelimeler öğrendikten sonra pratik yapmak çok önemlidir. Bunları birer cümlede kullanarak kendi sesini kayıt altında alabilirsin. Böylece telefonunu kullandığın zaman kendi sesini kullanabilir ve dolayısıyla aynı zamanda hatırlamak istediğin kelimeyi hatırlarsın.
Kalem ve kağıt kullanmak
Bu benim favori yöntemim. Her ne zaman bir kelimeyi ezberlemek istersem bir defter tutarım. Öğrenmek ve hatırlamak istediğim kelimeyi anlamıyla birlikte deftere yazarım. Daha sonra onu tekrar ederim ve 25-50 kez anlamıyla birlikte tekrar yazarım.
Bu kelimeyi kullanmamı ve aynı zamanda onu daha kolay hatırlamamı sağlayan bir yöntemdir. Senin için fazlasıyla işe yaracağını düşünüyorum. Bir kelimeyi ezberlemek istiyorsan, kalem ve kağıt kullanarak onu anlamıyla birlikte 25-50 kez yazmayı deneyebilirsin.
Oyun oynamak
Kelime öğrenme ve onları akılda tutmak için kelime oyunlarına başvurmayı düşünebilirsin. İngilizce öğrenme konusunda sana yardımcı olacak sayısız İngilizce öğretici uygulama vardır. Bunlardan herhangi birini kullanarak görsel anlamda doyurucu şekilde kelimeler öğrenebilirsin.
Belki kelimeleri tekrar etme şansın olmayabilir. Fakat görsel öğrenme konusunda önemli bir adım atmış olursun. Uygulamalar olabildiğince etkileşimli bir biçimde sana kelimeleri öğretmeye çalışacaklardır. Geriye kalan ise onları öğrenmek ve tekrarlamak olacaktır.
Konuşmak
Fırsatın varsa öğrendiğin kelimeleri konuşarak kullanman gerekir. Böylece onları ezberleme konusunda iyi bir adım atmış olursun. Tıpkı okuma gibi konuşma eylemi de oldukça öğretici ve eğiticidir. Doğru şekilde kullandığın zaman dilediğin kelimeleri ezberlemeyi başarabilirsin.
Daha önce belirttiğim gibi kendi sesini dinleyerek kelimeleri ezberleyebilirsin. Bunu yaparken aynı zamanda konuşmuş olursun. Arkadaşlarınla İngilizce konuşarak çeşitli kelimeleri daha etkileşimli bir şekilde kullanmayı başarabilirsin.
Hafızayı zorlamak
Kelime ezberlemenin en popüler yolu, daha karmaşık kavramları veya kelimeleri hatırlamana yardımcı olan zihinsel kısa yollar olan çeşitli anımsatıcı kelimeler kullanmaktır. Örneğin, basit bir kısaltma oluşturarak çeşitli kelimeleri hatırlamaya çalışabilirsin.
EF’de örneklendirildiği gibi STORE kelimesini ele alabiliriz. STORE kelimesi Spaghetti, Tomatoes, Olives, Rice ve Eggs kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Tek bir kelimeyi ezberleyerek aslında beş farklı kelimeyi ezberleme şansın vardır.
Örneklerden yararlanmak
Bağlamlar söz konusu olduğunda filmler, diziler, kitaplar ve şarkılar sadece en yaygın kelimeleri öğrenmek için harika bir kaynak değildir. Bu tür kaynaklar aynı zamanda kelime hazinesini ezberlemeye yardımcı olabilirler. Bunun sebebi ise kelime ve sahne ilişkisidir.
Bu nedenle dizi ve film izlerken dublajlı versiyonları yerine alt yazı olan versiyonları tercih etmeye çalışmalısın. Böylece söylenen kelimelerin ne anlama geldiğini anlamaya çalışabilirsin. Anlamadığın bir cümle veya kelime olduğunda onu not alabilir ve ardından ezberlemeye çalışabilirsin.
Hatırlama yöntemlerini kullanmak
Kelime hatırlama yöntemleri, öğrendiğin bir kelimeyi ilerleyen zamanlarda tekrar hatırlamana yardımcı olan yöntemlerdir. Bunların işe yaramasının en önemli sebebi ise kelimenin üzerinden birkaç kez geçmiş olmaktır. Kelimeleri hatırlamada zorluk yaşıyorsan bu yöntemleri kullanabilirsin.
- Bir kelime defteri tutmalısın. Öğrendiğin yeni kelimeleri bu deftere eklemelisin.
- Öğrendiğin kelimelere 24 saat sonra, bir hafta sonra ve bir ay sonra tekrar bakmalısın.
- Tekrar, tekrar okumalısın. Bir kelimeyi ne kadar sık görürsen onu o kadar kolay hatırlarsın.
- Yeni kelimeleri kullanmalısın. Bir kelimeyi ezberlemek istiyorsan onu en az 10 kez kullanman gerekir.
- Kelime bulmaca, kare bulmaca veya kelime arama gibi çeşitli oyunlar oynamalısın.
- Küçük kelime kartları oluşturmalı ve onları yanında taşımalısın. Otobüste veya boş bulduğun vakitlerde kelime kartlarını karıştırmaya çalışmalısın.
- Bir arkadaşınla kelime öğrenmelisin. Başka biriyle bir şeyler öğrenmek hem daha eğlenceli hem de daha kolay olabilir.
- Bir kelimenin sözcük anlamına bakarak onunla aynı anlama gelebilecek diğer kelimeleri öğrenmelisin.
- Günde en fazla 8 yeni kelime öğrenmeye çalışmalı ve bu sayının üzerine çıkmamalısın.
Derinlemesine araştırmak
Bu yöntemin biraz uğraş gerektirdiğini söylemeliyim. Öyle kolayca yapılması mümkün değildir. Çoğu insan kelimeleri hatırlamak için çaba sarf etmezler. Sözlükteki tanımı bir kez okurlar ve yollarında devam ederler. İşte bu durum kelimenin ezberlenmesini zorlaştırır.
Peki bir kelimeyi derinlemesine nasıl öğrenebilirsin? Yapacağın ilk şey, tüm tanımları ve kullanım örneklerini okumaktır. Daha derine inerek bir kelimenin anlamının senin için neyi ifade ettiğini düşünmeye başlayabilirsin. Böylece fark yaratmış olursun.
Bunu çok basit bir örnekle açıklamak mümkündür. Örneğin, çabalamak anlamına gelen “effort” kelimesinin sınıflandırılması istenmiştir. Bu kelimeyi iyi, kötü veya nötr olarak nasıl ayırt edersin? Hangisini seçersen seç kelimeyi daha derinlemesine işlemiş olursun.
Görselleştirmek
Öğrenmek istediğin bir kelimeyi en yakın anlamıyla görselleştirme yoluna giderek onu ezberlemeyi başarabilirsin. Örneğin, “fish” kelimesini hızlı bir biçimde balık ile resmederek onu öğrenmiş olursun. Bu kelimeyle bir kez daha karşılaştığın zaman onu hatırlaman çok zor olmayacaktır.
İşte bu noktada oyunların önemi büyüktür. Ben İngilizce bilgimin büyük bir bölümünü oyunlara borçlu olduğumu söyleyebilirim. Çünkü hikayelerini çevirerek ilerlemek en sevdiğim şeydi ve her nesneyi anlamıyla ilişkilendirmek bir zorunluluktu. Benzer yöntemi kullanmayı düşünmelisin.
Aralıklarla kelimeler incelemek
EngFluent’de aktarılan kelimeler üzerine yapılan bir araştırmada iki farklı yöntem test edilmiştir. Önce belirli ama anlamsız kelimelerden oluşan iki kelime listesi oluşturulmuştur. Daha sonra bu listeler üzerinde şu şekilde tekrarlamalara yer verilmiştir:
- İlk liste bir gün boyunca 36 kez tekrar edilmiştir.
- İkinci liste üç gün boyunca her gün 12 kez olmak şartıyla 36 kez tekrar edilmiştir.
Tekrarı yapan kişiden kelimeleri hatırlaması istenildiğinde ikinci listeden daha fazla kelimenin hatırlandığı görülmüştür. Peki bu ne anlama gelir? Bu, tekrarlar “aralıklı” olduğunda daha iyi ezberleme yaptığın anlamına gelir.
Dolayısıyla, belirli bir kelimeyi aynı gün içinde birçok kez ezberlemek yerine, bunu birkaç gün veya hafta boyunca yapmak daha mantıklıdır. Bu aralıklı tekrarlama stratejisi, daha az tekrarlama ile daha fazla kelime ezberlemen anlamına gelecektir.
Umarım bu yazı İngilizce kelime ezberleme konusunda sana yardımcı olmuştur. Eklemek veya sormak istediğin bir şeyler varsa hemen yorum yapabilirsin. Ayrıca, yazımı beğendiysen onu arkadaşlarınla paylaşabilir misin?
