Doğru kariyer seçimi nasıl yapılır?

Becerilerine ve ilgi alanlarına uygun doğru kariyer seçiminin nasıl yapılacağını öğrenmelisin. Böylece memnun olduğun bir işin olabilir.

Kariyerini tekrar gözden geçirmek mi istiyorsun? Henüz kariyer planlamasına yeni mi başladın? Yoksa nefret ettiğin bir işte çalışarak kendini hapsetmiş durumda mısın? Doğru kariyeri seçmek ve kariyer değişikliğine gitmek için atabileceğin bazı adımların olduğunu bilmelisin.

Özet: Kariyer seçimi yapmak

Doğru kariyer planı yapmak geleceğin için oldukça önemlidir. Doğru işte çalışmak ve sevdiğin işte çalışmak her zaman isteyeceğin bir şey olsa bile bazen bu planı uygulamaya koyma şansın olmayabilir. Bu tür durumlarda kariyer planında değişikliğine gitmen önceliklidir.

“Doğru kariyer seçimi nasıl yapılır? Doğru meslek seçimi nasıl yapılır?” gibi sorulara cevaplar arıyorsan aşağıdaki maddelere göz atabilirsin. Bu maddelerin her birisi özettir. Daha fazlasını öğrenmek istiyorsan yazıyı okumaya devam etmeni öneririm:

1. Anlamlı bir iş bulmanın önemi
2. Kariyer değişikliğinin gerçekçi olmaması
3. Yeni fırsatlarla tanışmalısın
4. Karşına çıkan engelleri doğru okumalısın
5. İlgi alanlarına uygun meslekleri belirlemelisin
   • Kariyer testleri
   • Özel kariyer araştırması
   • Başkalarından destek ve bilgi alımı
6. Güçlü yanlarını ve yeteneklerini değerlendirmelisin
7. Yeteneklerini geliştirmeye çalışmalısın
8. Kendi işini kurmayı düşünebilirsin
9. Kariyer geçişini yönetmelisin

1. Anlamlı bir iş bulmanın önemi

Zamanımızın çoğunu işte, işe giderken veya işle ilgili düşünürken geçiririz. İş dediğimiz şey hayatımızda büyük bir yere sahiptir. Günün büyük bir bölümü harcadığın bu alanda sıkıldığını veya tatmin olmadığını düşünüyorsan fiziksel ve zihinsel sağlığın tehlike altında demektir.

Kendini enerjisi tükenmiş, hüsrana uğramış, endişeli, bunalmış veya bir sonraki iş gününü düşünemeyecek kadar yılmış hissedebilirsin. Sıradan, kendini tekrar eden veya tatmin edici bulmadığın işlere konsantre olmak zorunda kalman çok büyük bir stres kaynağıdır.

Stresten daha önemlisi çalışmanı anlamlı ve ödüllendirici bulmazsan işinde veya kariyerinde ilerlemek için gereken çabayı ve coşkuyu yakalamakta zorlanırsın. Kendini mutlu ve tutkulu hissettiğin bir meslekte başarıya ulaşma ihtimalin çok daha yüksektir.

Peki, işten nasıl memnuniyet ve anlam kazanırsın? Kariyerini sevdiğin veya tutku duyduğun şeylerden seçer veya bu şekilde bir değişime yelken açarsın. Alternatif olarak sevmediğin bir işte amaç ve eğlence bulmayı başarabilirsin.

Okuldan yeni mezun oluyor, mevcut konumundaki tüm fırsatları sınırlı buluyor veya işsizlik gibi bir sorunla boğuşuyor olabilirsin. Belki artık kariyerini gözden geçirme zamanı gelmiş olabilir. Bu gözden geçirme sırasında neler yapacağın oldukça önemlidir.

Seçeneklerin nasıl araştırılacağını öğrenerek, güçlü yanlarının farkına vararak ve yeni beceriler kazanma cesaretini göstererek doğru kariyer seçimini yapabilirsin. Sevmediğin bir işte mahsur kalsan ve değişim için fırsatın olmasa bile hala yapabileceğin birçok şey olduğunu unutmamalısın.

2. Kariyer değişikliğinin gerçekçi olmaması

Birçoğumuz için kariyer demek bir anlamda hayal demektir. Faturaları ödemenin, masaya yemek koymanın ve çocukların okula gitmesinin tek yolu her hafta en az 40 saatini zevk almadığın bir işi yaparak geçirmektir. Belki de bugünün ekonomisinde hayatta kalmak için daha fazlası gerekir.

Birden fazla işte çalışmak, hem okul hem işte çalışmak ve aynı zamanda ailen için verdiğin taahhütleri yerine getirmek için mücadele edebilirsin. Kariyer değişikliği yapma fikri, profesyonel bir sporcu veya astronot olmayı seçmek kadar gerçekçi görünebilir.

Buna rağmen, her sabah işe gitme düşüncesiyle kalkıp uyandıktan sonra bütün gün saate bakıp gitme zamanının gelmesini beklemek sağlığını epey olumsuz yönde etkileyebilir. İş yerinde olmadığın zamanlarda bile kendini tedirgin, sinirli, hayal kırıklığına uğramış ve çaresiz hissedebilirsin.

Doğruyu söylemek gerekirse monoton ve tatmin edici olmayan bir işi yapmak seni strese ve tükenmişlik durumuna karşı savunmasız bırakabilir. Ayaklarının yerden kesilmesine neden olabilecek bu durum işsiz kaldığın zaman genel zihinsel sağlığının zarar görmesi anlamına gelebilir.

• Rolünde bir miktar değer bulmaya çalışmalısın. Bazı sıradan işlerde bile konumun başkalarına nasıl yardım ettiğine göre değişkenlik gösterebilir. Örneğin, çok ihtiyaç duyulan bir ürün veya hizmet sağlamaya odaklanma yoluna gidebilirsin. Burada temel amaç işine karşı tutumunu değiştirmektir.
• Hayatındaki dengeyi sağlamalısın. İstediğin mesleği yapmıyorsan farklı noktalarda anlam ve memnuniyet bulmaya çalışmalısın. Faturaları ödemeni sağlayan bir işe sahip olduğun minnettar olmaya çalışmalı ve hayatın neşe getiren kısımlarına odaklanmalısın.
• Gönüllü olmaya çalışmalısın. Her patron yeni bir proje için gönüllü olan çalışanını takdir eder. Yeni görevler üstlenmek yaşadığın can sıkıntısını üzerinden atmana yardımcı olabilir. İş dışında gönüllü olarak dahil olabileceğin daha farklı ilgi alanları arayabilirsin.
• İşte arkadaş edinmelisin. İş yerinde güçlü bağlar oluşturmayı başarırsan tükenmişliği önleyebilirsin. Gün boyunca sohbet etmek veya şakalaşmak için arkadaş edinmek tatmin edici olmayan bir işin stresini hafifletebilecektir.

3. Yeni fırsatlarla tanışmalısın

Şu anda işinde bir yere hareket edemeyecek olabilirsin. Gelecekte bir gün için bir plan yapsan bile bunu hayata geçirmek için aile ve çocuk gibi çeşitli detayları önceden düşünmüş olman gerekir. Bunlar moralini bozacak durumlar olabilir ama her zaman enerjili ve umutlu olmalısın.

Zorluklarla başa çıkmak için kendini iyi hissetmen gerekir. Özgeçmişini güçlendirip onu bir yerlere göndererek basit bağlantılar kurmak kendini güçlü hissetmeni sağlayabilir. Bir kariyer değişikliği yapmak için büyük adımları küçük adımlara bölerek hareket etmek daha akıllıca olabilir.

Okuldan mezun olduğun gibi kariyer için ilk adımı atmak önemlidir. Mevcut kariyerinde değişiklik yapmak aynı derecede önemlidir. Tüm bunları göz önünde bulundurarak atacağın adımını seni nereye yönlendirdiğine dikkat etmen gerekir.

Özellikle bugünün ekonomisinde “en çok maaş vereni” veya “en güvenli olanı” düşünerek yolunu bulmakta zorluk yaşayabilirsiniz. Ancak burada gerçek bir durum söz konusudur. Çalışanların çoğu iş tatminini paradan önce görmektedir.

Bu nedenle kariyer planın için odak noktanı değiştirmen gerekir. Bunu yaparak pek göz önünde bulundurmamış olduğun kariyerlere kapılar açabilirsin. Bu temeli kurduğun zaman doğru kariyer seçimi için ince ayarları yapmayı düşünebilirsin.

• Yapmayı sevdiğin şeylere odaklanmalısın. Geçmişte ne yapmayı hayal ettin? Doğal olarak neler yapmaktan hoşlanırsın? Ne kadar olanaksız göründüklerine aldırmadan aklına gelen her şeyi not etmelisin.
• Her yerde ipucu aramalısın. Hayal gücünü heyecanlandıran projeleri veya konuları not almalısın. Hayran olduğun insanların hayat hikayelerini incelemelisin. Bazı etkinliklerin diğerlerine göre seni neden daha fazla heyecanlandırdığı bulmaya çalışmalısın.
• Sabırlı olmalısın. Arayış içerisinde olmak zaman alabilen bir iştir. Doğru kariyer seçimini yapmadan önce birkaç farklı yoldan gitmen gerekebileceğini bilmelisin. Zaman ve iç gözlem, en çok zevk aldığın ve sana gerçek bir memnuniyet getiren etkinlikleri belirleme konusunda yardımcı olur.

4. Karşına çıkan engelleri doğru okumalısın

Hayatındaki büyük bir değişikliği düşünmek her zaman zorlayıcı ve ürkütücü bir iştir. Kariyer değiştirmenin mümkün olmadığını düşünebilirsin. Bunun çok doğal olduğunu bilmelisin. Bununla nasıl mücadele edeceğini bilmeli ve belli başlı engellere karşı hazırlık olmalısın.

• Kariyer değiştireceğim ama çok fazla seçenek var, ne yapmalıyım? Kariyer değiştirmek önemli bir zaman yatırımı gerektirir. Ancak, değişimin bir kerede gerçekleşmediğini unutmamalısın. Kendine vakit ayırıp zorlu bir plan ortaya çıkarmalısın. Daha büyük görevleri daha küçük görevlere ayırmalısın. Bu süreç biraz yorucudur ama daha mutlu ve daha başarılı bir kariyer için buna değerdir.
• Kariyer değişikliği yapmak istiyorum ama çok yaşlıyım, ne yapmalıyım? Bu bir anlamda bulunduğun yerde kalman anlamına gelir. Birkaç yıl bir yerde çalıştıysan değişiklik yapmak için harcadığın çabanın çok fazla olduğunu düşünebilirsin. Ancak, ne kadar çok çalıştıysan yeni bir kariyere geçebilecek becerilere sahip olma olasılığın bir o kadar fazla olur. Bunun bilincinde olmalısın.
• Yeni bir kariyeri düşünecek becerilere sahip değilim, ne yapmalıyım? Sahip olduğun becerilerin farkında olmayabilirsin. Aynı zamanda düşük özgüven problemi yaşıyor olabilirsin. Her iki durumda da muhtemelen düşündüğünden daha fazla yeteneğe sahipsindir. Sadece bunları ortaya çıkartma konusunda kendini geliştirmen gerekir.
• Şu ekonomik koşullarda iş sahibi olduğum için çok şanslıyım ve bir şeyleri bozma niyetim yok, ne yapmalıyım? Bugünün ekonomik ikliminde kariyer değiştirmeyi düşünmenin çok riskli olduğunu düşünebilirsin. Ancak şu anki işinden memnun değilsen diğer seçenekleri araştırmak sana uzun vadeli bir fayda sağlayacaktır. Bunu göze alıp alamayacağını iyi düşünmelisin.

Mezun olduktan sonra bir işe başlayamamak veya bir işten çıkarılmak gerçekten çok stresli olabilir. Kira ödemeleri, fatura ödemeleri ve diğer finansal yükümlülüklerin yerine getirilmesi gereken önemli ve acil ihtiyaçlardır. Çalışmadığın için utanç duyuyor olabilirsin.

Ancak işsizliğin de parlak bir tarafının olacağını bilmelisin. İşsizlik sana yeni kariyer seçimi yapma şansı verir. Yeni bir alan düşünüyorsan, seçimleri değerlendirmek için en iyi fırsata sahipsin demektir. İlk baştaki işinden çok daha güçlü bir konumda olduğunu bilmelisin.

5. İlgi alanlarına uygun meslekleri belirlemelisin

Peki, ilgi alanlarını yeni bir kariyer planına nasıl dönüştürürsün? Küçük bir araştırma ile sevdiğin birçok şeyle ilgili kariyer fırsatı yakalamayı başarabilirsin. Bu fırsatları değerlendirerek hayalindeki işe kavuşmak için önemli bir adım atmış olursun.

Kariyer testleri

İnternet ortamında birçok farklı kaynaktan yararlanarak kariyer testleri yapabilirsin. Burada doğru testi seçmek son derece önemlidir. Kariyer testleri sana yol gösterebilir. Kariyer Testi | Üsküdar Üniversitesi adresini ziyaret ederek kapsamlı bir kariyer testi yapabilirsin.

Bu tür testler sana “şu mesleği yap” demezler. Sadece sana bu konuda yol gösterirler. Ne türden eğilimlere sahip olup olmadığını anlamak için çeşitli sorular sorarlar. Daha sonra bu soruları bir araya getirerek basit bir değerlendirme sonucu sunarlar.

Özel kariyer araştırması

Kariyer testlerinin ardından kendin için belirli alanlar belirlemiş durumdaysan şimdiden işlerin tanımlanmasına başlamış olmalısın. Elbette bakacağın ilk şeylerin başında maaşlar ve gelecekteki tahmini durum olacaktır. Bunlarla ilgili pek çok farklı kaynakta bilgi bulabilirsin.

Tüm bu araştırmalar sonucunda çeşitli soruların cevaplarını bulabileceksin: Düşündüğün alan ne kadar dengeli? Risk miktarı konusunda rahat mısın? Maaş aralığı beklentilerini karşılıyor mu? İşe uzaklık mesafesi ne durumda? Yer değiştirmek zorunda kalacak mısın?

Başkalarından destek ve bilgi alımı

Araştırma ve testlerden çok fazla bilgi toplayabilmiş durumdaysan şu anda seçtiğin kariyerde çalışan birinden bilgi almak isteyebilirsin. Alanındaki birisiyle konuşmak yapacağın iş hakkında sana gerçekçi bilgiler sunacaktır. En önemlisi yeni kariyer bağlantıları kurma konusunda yardımcı olacaktır.

Başkalarıyla bağlantıya geçmek sana göre olmayabilir ama buna ihtiyacın olacağını bilmelisin. İletişim ve bilgi görüşmesi kariyerini büyük ölçüde ilerletebilecek önemli bir beceridir. Bunun farkında olman ve iletişim becerilerini geliştirmeye çalışman kariyerin için değerli bir adım olacaktır.

6. Güçlü yanlarını ve yeteneklerini değerlendirmelisin

Kariyer yolun hakkında genel bir fikre sahip olduktan sonra hangi becerilere sahip olduğunu ve hangi becerilere ihtiyacın olduğunu anlaman gerekir. Unutmayın, en başından sıfırdan başlamak gibi bir şey söz konusu değildir. Zaten var olan yeteneklerini kullanma yoluna gitmen gerekir.

İletişim, araştırma, uyuşmazlık çözümü, liderlik deneyimi, planlama ve zaman yönetimi gibi aktarılabilir beceriler burada önemli role sahiptirler. Bu becerilerden hangilerine sahip olduğunu merak ediyorsan aşağıdaki bilgilerden yararlanmayı düşünebilirsin.

• Kendini yalnızca iş becerinle sınırlı tutmamalısın. Becerilerini düşünürken gönüllü çalışmalar, hobiler ve yaşam deneyimleri dahil her türlü şeyi düşünmelisin.
• Uygun olabilecek başarılarını liste haline getirmelisin. Bu noktada resmi bir evrak hazırlayacakmış gibi listeleme yapmamalısın. Sadece sahip olduğun yetenekleri düşünmelisin. Geliştirdiğin tüm yetenekleri gerçekleştirmek için muazzam bir güvene ihtiyacın olacağını bilmelisin.
• Güvenilir arkadaşların, meslektaşların veya danışmanlarla beyin fırtınası yapın. Bu şekilde gözden kaçırdığın aktarılabilir becerileri tanımlayabilir ve ilerleyen zamanlarda bunlardan daha iyi bahsedebilirsin.

7. Yeteneklerini geliştirmeye çalışmalısın

Seçtiğin kariyer, sahip olmadığın beceriler veya deneyim gerektiriyorsa umutsuzluğa kapılmamalısın. Gerekli becerileri kazanmanın birçok yolu vardır. Öğrenirken, seçtiğin kariyerden gerçekten zevk alıp alamayacağını öğrenme fırsatın olacaktır.

• Yeni kariyer becerilerini nasıl kazanabilirim? Mevcut konumunu kullanabilirsin. Yeni beceriler geliştiren projeler üzerinde çalışmak için iş başında eğitim veya fırsat aramalısın. Belki eğitimin belirli bir kısmını iş yerine ödetmeyi başarabilirsin.
• Topluluktaki var olan kaynakları tanımlayın. Topluluğundaki programlar hakkında bilgi edinmelisin. Kütüphaneleri veya çeşitli kamu kurumlarını kullanarak oldukça düşük bir maliyet karşılığında yeteneklerini geliştirmeyi başarabilirsin.
• Kurslara katılabilirsin. Bazı alanlar ek bir derece veya belirli bir eğitim gibi beceriler gerektirebilir. Daha fazla eğitim şansını geri çevirmek doğru değildir. Zaten bir eğitime sahipsen birçok alanda hızlandırılmış kurslara katılabilirsin. Kendi alanınla ilgili eğitimlerden geçerek mevcut çalıştığın yerdeki şartlarını iyileştirmeyi başarabilirsin.
• Gönüllü olarak veya stajyer olarak çalışabilirsin. Bazı kariyer becerileri gönüllü olarak veya staj yaparak tamamlanabilir. Bu, seçtiğin alandaki insanlarla iletişim kurmana yarayan bir şeydir. Kariyerini geliştirmek her fırsatı değerlendirmelisin.

8. Kendi işini kurmayı düşünebilirsin

Uzun bir süredir aynı işte çalışıyorsan veya zor bir patron ile artık mücadele edecek gücün kalmadıysa kendi işini kurma fikri çok cazip olabilir. Daha yavaş bir ekonomik ilerleme söz konusu olsa bile mükemmel seçimi yapabilmek mümkündür.

Yeteneklerine ve uzmanlığına bağlı olarak değişecek bir durum olsa bile bazı şirketlerin dışarıdan aldıkları desteğe sahip olabilecek bir iş yapabilirsin. Bunun için elbette belirli kriterleri taşıdığından emin olman gerekir.

• İş fikrine bağlı ve tutkulu olduğundan emin olmalısın. Başlamak için uzun saatler harcayacaksan para kazanmaya başlamak biraz zaman alıcı olabilecektir.
• Araştırma kritik öneme sahiptir. İlgi alanını analiz etmek için biraz zaman ayırmalısın. Karşılanmayan bir ihtiyacı mı dolduruyorsun? Kurduğun şirketin dış kaynak kullanım olasılığı nedir? İş planın nedir ve potansiyel yatırımcıların kimlerdir?
• Başlangıçta hiç kazanç beklememelisin. Özellikle birkaç ay işin büyük ölçüde taban oluşturmak olacaktır. Başlangıçta yapacağın harcamayı geri alabilmek için biraz zaman geçmesi gerekecektir. Bu kazançsız dönemle nasıl başa çıkacağına dair bir planın olduğundan emin olmalısın.

9. Kariyer geçişini yönetmelisin

Belirli bir kariyeri geride bırakıp başka bir kariyere geçiş yapacaksan bu geçişi yönetmenin yollarını bulmalısın. Bu geçişin sorunsuz olması pek mümkün değildir. Önemli olan ise en az sorun ile yola devam etmektir. Bunu başarmak için kendini geçişe en iyi şekilde hazırlaman gerekir.

• Hızlı hareket etmeye çalışın ama çok fazla üstelemeyin. Kariyer değişikliği bir gecede gerçekleşmez. Geçişi başarılı bir şekilde gerçekleştirmek için çaba gösterirken bunalmak mümkündür. Büyük hedefleri küçük hedeflere ayırmalısın ve ivmeyi devam ettirmek için günde birkaç şey başarmaya çalışmalısın.
• Yeni kariyerine yavaşça başlamalısın. Tamamen taahhütte bulunmadan önce gönüllü olarak çalışmalara katılabilir veya geçişi daha kolay sağlamak için yarı zamanlı çalışabilirsin. Bu senin doğru yolda olmanı ve aynı zamanda gerekli değişiklikleri zamanında yapmanı sağlayacaktır.
• Kendine iyi bakmalısın. Doğru kariyer seçimi kafanı çok fazla meşgul edebilir. Hatta zaman zaman yemek yemeğe bile vakit bulamayabilirsin. Bununla birlikte stresi yönetmek, doğru beslenme, uyumak, egzersiz yapmak ve sevilen kişilere zaman ayırmak büyük değişiklikler için dayanma gücünü korumanı sağlayacaktır.

Umarım doğru kariyer ve doğru meslek seçimi yapma konusunda sana yardımcı olmuştur. Eklemek istediğin bir şeyler varsa hemen yorum yapabilir veya önerilerimi beğendiysen yazımı arkadaşlarınla paylaşabilirsin.