Ortalama IQ seviyesi neyi ifade eder? IQ seviyesinin nasıl hesaplandığını ve IQ puanının ne anlama geldiğini öğrenmeye ne dersin?
IQ problemleri anlama ve çözme yeteneğinin bir ölçüsüdür. Aslında belirli bir testte ve belirli bir yaş grubunda diğer insanlarla karşılaştırıldığında ne kadar iyi olduğunun bir göstergesidir. Her ne kadar testler değişiklik gösterse bile ortalama IQ seviyesi 85-115 arasında bir yerdedir.
Özet: Ortalama IQ seviyesi
IQ akademik başarı gibi şeylerin bir habercisi olabilir. Ancak IQ’yu mutlak bir yaşam başarısı garantisi olarak görmemek gerekir. Bazen çok yüksek IQ’lara sahip insanların yaşamda çok iyi kazançlar elde edememesi gibi bir senaryoyla karşı karşıya kalınır.
“Ortalama IQ nedir, ne anlama gelir ve neyi gösterir merak ediyorum.” diyorsan aşağıdaki maddelere göz atabilirsin. Bu maddelerin her birisi özettir. Daha fazlasını öğrenmek istiyorsan yazıyı okumaya devam etmeni öneririm:
- Ortalama IQ puanları
- IQ nasıl hesaplanır?
- IQ testleri ve zekanın ölçülmesi
- IQ testi neyi ifade eder?
1. Ortalama IQ Puanları
Zekanın ölçülmesi uzun zamandır psikoloji ve eğitimde tartışılan önemli bir konudur. Zeka testleri, günümüzde kullanılan en popüler psikolojik testlerden biridir. İlk IQ testlerinin ortaya çıkmasından bu yana testlerde çok büyük gelişimler yaşanmıştır.
Ortalama bir IQ puanının ne olduğunu ve ne anlama geldiğini anlamak için önce IQ’nun nasıl ölçüldüğünü anlamak gerekir. Farklı test yayıncıları farklı puanlama sistemleri kullanırlar. Modern bir IQ testi için ortalama puan 100’e ayarlanarak bulunur.
Birçok testte ortalama IQ puanı 85-115 arasında yer alır. Genelde bu rakam belki tahmin edebileceğin gibi 100’dür. Buna ek olarak çözülen testlerle rakamların minimum 70 ve maksimum 130 arasında gidip geldiğini gösterir. 70’in altına inen ve 130’un üstüne çıkan insan sayısı çok azdır.
Buradan anlayabileceğin üzere 70 puanın altında bir IQ puanına sahip insanların gelişimsel veya öğrenme ile ilgili bozukluklara sahip olduğu sonucuna ulaşılabilir. Benzer şekilde 130’un üstünde bir IQ puanına sahip insanların zeka açısından üstün oldukları sonucuna varılabilir.
2. IQ nasıl hesaplanır?
IQ testlerinde puan hesaplaması genelde iki farklı şekilde olur. İlk yöntemde bir kişinin zihinsel yaşı, kronolojik yaşına bölünür ve çıkan sonuç 100 ile çarpılır. Diğer yöntemde bireyin aynı yaş grubundaki diğerleriyle karşılaştırılması söz konusudur.
Genelde IQ hesaplaması yapılırken bir standart oluşturulur. Genelde standart ile yapılan kıyaslamalar doğrultusunda kişilerin bireysel test puanları karşılaştırılır. Bu karşılaştırmalar sonrasında sınıflandırmalar gerçekleştirilir.
Örneğin, oldukça popüler bir IQ testi olan Wechsler Yetişkin Zeka Ölçeği ve Stanford-Binet testinde, 90-109 arasında olan puanlar ortalama IQ puanları olarak kabul edilirler. Aynı testlerde, 110-119 arasında olan puanlar yüksek ortalama, 80-89 arasındaki puanlar ise düşük ortalama olarak ifade edilir.
3. IQ testleri ve zekanın ölçülmesi
Zeka testleri kristalize ve akışkan zekayı ölçmek için tasarlanmıştır. Kristalize zeka, yaşamınız boyunca edindiğin bilgi ve becerilerini içerirken, akışkan zeka, akıl yürütme, problem çözme ve soyut bilgileri anlama yeteneğini ifade eder.
Kendra Cherry‘nin açıklamasından yola çıkacak olursak, akışkan zeka öğrenmeden bağımsız olarak kabul edilir ve yetişkinlik döneminden sonra azalma eğilimindedir. Kristalize zeka, doğrudan öğrenme ve deneyimle ilgili olmakla birlikte yaşlandıkça artma eğilimindedir.
Geçerliliği olan IQ testleri yetkin psikologlar tarafından yapılır. Farklı zeka testleri türleri vardır. Ancak çoğu matematiksel yetenekleri, dil becerilerini, hafızayı, muhakeme becerilerini ve bilgi işlem hızını ölçmek için tasarlanmış bir dizi alt testi içerir.
IQ testlerinden bahsederken tek bir IQ testinin olmadığını bilmek önemlidir. Genel olarak Stanford-Binet ve Wechsler Yetişkin Zeka Ölçeği testleri kullanılsa bile farklı testlerin varlığını unutmamak gerekir. Her bir test ölçme, puanlama ve yorumlama açısından farklıdır.
4. IQ testi neyi ifade eder?
IQ testleri ve elde edilen IQ puanları üzerinden genellemeler yapabilmek pek mümkün değildir. Ancak buna rağmen bazı şeyleri akılda tutmak önemlidir. Ortalama bir IQ puanına sahip olmak demek aşağıdaki konularda değerlendirmeler yapmana yardımcı olabilecektir.
- Ortalama bir akıl yürütme ve problem çözme becerisine sahip olduğun anlamına gelir. IQ puanın, muhakeme ve problem çözme yeteneklerinin genel bir göstergesi olabilir. Ancak birçok psikolog bu testlerin hikayenin tamamını anlatmadığını belirtir.
- Ortalama bir IQ puanı, yapabileceklerin hakkında sana her şeyi anlatmaz. Çünkü bu testler pratik becerileri ve yetenekleri ölçemezler. Ortalama bir IQ puanına sahipken harika bir müzisyen olabilirsin.
- IQ puanları mutlak doğruyu ifade etmezler. Araştırmacılar IQ puanlarının zaman içinde değişebileceğini söylerler. Bu nedenle bugün yapacağın bir test ile 10 yıl sonra yapacağın bir testin sonuçları arasında farklılıklar olabilecektir.
- Bazı uzmanlar duygusal zekanın IQ’dan daha önemli olduğunu ifade ederler. IQ testleri etrafındaki dünyayla ilgili merakını ve duyguları anlama ile yönetme konusundaki becerilerini ölçmez. Her ne kadar yüksek IQ hayatın çeşitli alanlarında avantaj sağlasa bile başarı garantisi sunan bir şey değildir.
Umarım bu bilgiler IQ’nun ne olduğunu anlama ve ortalama IQ’nun ne anlama geldiğini öğrenme konusunda sana yardımcı olmuştur. Eklemek istediğin bir şeyler varsa hemen yorum yapabilir veya önerilerimi beğendiysen yazımı arkadaşlarınla paylaşabilirsin.
